از روایت سیاسی تا حکایت اخلاقی در تاریخ نگاری نخستین اسلامی، نمونه موردی: ماجرای هارون و برمکیان در تاریخ طبری
نویسندگان
چکیده مقاله:
تدوین و شکل‌بخشی روایت جدال امین و مامون عباسی پس از تحقق این رویداد توسط مورخین مسلمان در نیمه نخست قرن سوم هجری انجام شد. درک رایج از گزارش‌های این رویداد، بر ماهیت سیاسی آن تاکید دارد. اما از آنجا که یکی از اهداف مهم بازخوانی گذشته توسط مورخین مسلمان، درک عبرت نهفته در این رویدادهاست، می‌توان با نگرش به این رویداد از منظر چگونگی تولید عبرت، از نگرش و روش حاکم بر الگوی تولید روایت در تاریخنگاری اسلامی رمزگشایی کرد. برای شناسایی این مسئله، مبانی جدال امین و مامون عباسی در تاریخ الرسل‌و‌الملوک طبری بر اساس رهیافت معناکاوی مورد بررسی قرار گرفت. این واکاوی نشان می‌دهد که چگونه گزارش‌های متون تاریخنگاری مثل تاریخ طبری، متاثر از کارکرد تولید عبرت از قالب‌های حکایی برای بازنمایی واقعیت‌های تاریخی همسو با نظام عقیدتی مولف استفاده می‌کنند. بر اساس بازنمایی طبری از این ماجرا، مبانی جدال در شیوه برخورد هارون با برمکیان ریشه دارد و مکافات عمل غیر‌اخلاقی او با برمکیان است.
منابع مشابه
از روایت نگاری تا پژوهشگری تاریخ در جهان غرب
تاریخ، این تکاپوی آدمی برای شناخت هویت خویشتن و تفسیر جهان، چگونهنوشته میشود؟ آیا تاریخ تکرار ملالت بار روایت پردازی راویان شیرین سخن است یادانشی و معرفتی برگرفته از روحیه پرسشگری و پویندگی انسان؟ برای درک عمیق از معناو مفاد تاریخ باید دید که تاریخ را چگونه مینویسند. این جستار میکوشد تا با نگاهیگذرا به سیر تحول و تطور نگارش تاریخ در اروپا- که ما امروزه آن را کانون مدرنیسم وپیشرفت میدانیم- دگرگو...
متن کاملتاریخ نگاری احسان طبری
ویژگی های تاریخ نگاری احسان طبری عبارت است از: تاریخ نگاری از پایین (بررسی تاریخ خلق یا توده مردم)؛ ساختاری نگریستن به پدیده ها و رویدادها؛ ریشه یابی و بررسی زنجیره ای حوادث برای درک تحولات زمان حال (طبری دغدغه حال و آینده دارد)؛ توجه به رخ دادهای دیگر مناطق جهان و دیگر دوره های تاریخی برای فهم بهتر حادثه و رویداد مورد نظر خود؛ استنتاج قاعده و قانون از پدیده های تاریخی؛ اعتقاد به پیش بینی و تکر...
متن کاملشاخصه های تاریخ نگاری فاطمیان در گفتمان تاریخ نگاری اسلامی
تحقیق دربارة تاریخنگاری اسماعیلیان به دلیل ازمیان‌رفتن حجم قابل‌توجهی از آثار آنان، در میان پژوهشگران این حوزه از اقبال کمتری برخوردار بوده است. با بررسی معدود آثارِ باقیمانده از مورخان اسماعیلیمذهب و بازسازی تصویری کلی از آثار مفقودشدة آنان براساس منابع دیگر، پژوهش در تاریخنگاری این فرقه تا حدودی امکانپذیر میگردد. اهمیّت این پژوهش به این علت است که تاریخنگاری اسماعیلیان از منظر فاعلیّتِ...
متن کاملاز روایت نگاری تا پژوهشگری تاریخ در جهان غرب
تاریخ، این تکاپوی آدمی برای شناخت هویت خویشتن و تفسیر جهان، چگونهنوشته میشود؟ آیا تاریخ تکرار ملالت بار روایت پردازی راویان شیرین سخن است یادانشی و معرفتی برگرفته از روحیه پرسشگری و پویندگی انسان؟ برای درک عمیق از معناو مفاد تاریخ باید دید که تاریخ را چگونه مینویسند. این جستار میکوشد تا با نگاهیگذرا به سیر تحول و تطور نگارش تاریخ در اروپا- که ما امروزه آن را کانون مدرنیسم وپیشرفت میدانیم- دگرگو...
متن کاملتأملی در منابع و تاریخ نگاری عاشورا در دو قرن نخستین اسلامی
واقعۀ کربلا از ناگوارترین وقایع جهان اسلام است اما نقطۀ عطفی در تاریخ تشیع به شمار می‌آید و در تکوین تشیع بیشترین سهم را ایفاکرده است. رسالت این نهضت در پیام‌رسانی وآگاهی‌بخشی به امت اسلامی و همچنین ذکر مصایب امام حسین(ع) ویاران ایشان منجر به نوعی از تاریخنگاری به نام مقتل‌نگاری شد. مقتل‌نگاری خاصه به تاریخنگاری عاشورا اطلاق میشود. مقاتل عموماً به توصیف ظلم وستم و شهادت یکی از امامان مع...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 2 شماره 6
صفحات 77- 93
تاریخ انتشار 2011-03
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023